Polskie święto Wniebowzięcia NMP we Włoszech od lat nosi nazwę Ferragosto, ale tradycja masowych wyjazdów z okazji tego święta ma w Italii nieco ponad 100 lat. 15 sierpnia Włosi wyjadą ze swoich domów uzbrojeni w „suchy prowiant”, zakorkują autostrady i pozostałe drogi, aby w końcu dotrzeć do ciekawych miejsc w swojej ojczyźnie. Z pewnością dojadą też pod Sacro Monte di Varese i wchodząc na „świętą górę” zajrzą do kaplicy l’Assunzione della Beata Vergine.
Ferie Augusta i „nowa świecka tradycja”
Nazwa Ferragosto pochodzi od łacińskiego święta Fériæ Augústi (Wakacje Augusta), które było obchodzone na zakończenie plonów, początkowo we wrześniu. W 18 roku przed Chr. cesarz Oktawian August przeniósł święto na sierpień, który w imperium rzymskim był nazwany na cześć cesarza – Augustus.
W czasach nowożytnych (w epoce renesansu), z okazji Ferragosto pracownicy składali życzenia swoim szefom, a w zamian otrzymywali od szefa gratyfikację.
Tradycja masowych wyjazdów z okazji Ferragosto narodziła się we Włoszech w czasach faszystowskich. Rząd postanowił ułatwić mniej zamożnym ludziom odwiedzenie włoskich miast lub dotarcie do nadmorskich lub górskich kurortów. W związku z tym od 1931 do 1939 roku organizowano wycieczki jedno- (do 100 km) i trzydniowe (do około 200 km) oraz podstawiano specjalne „pociągi ludowe”. Oferta ta była ograniczona do 13, 14 i 15 sierpnia, ale i tak tysiące włoskich rodzin miało po raz pierwszy okazję zobaczyć morze, góry i galerie sztuki w pięknych miastach.
Ponieważ jedzenie nie było wliczone w cenę wycieczek , narodziła się tradycja zabierania ze sobą suchego prowiantu.
Ferragosto i święto Wniebowzięcia NMP
Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, obchodzone 15 sierpnia, to jedno z najstarszych i najważniejszych świąt maryjnych w Kościele katolickim. W polskiej tradycji znane jest jako święto Matki Bożej Zielnej. Początkowo święto Wniebowzięcia Maryi nazywane było „Zaśnięciem NMP”.
Włoskie Ferragosto pierwotnie przypadło na 1 sierpnia, ale z inicjatywy Kościoła Katolickiego zostało przesunięte na 15 sierpnia, aby połączyć świeckie zwyczaje ze świętem religijnym.
1 listopada 1950 roku papież Pius XII ogłasił ex cathedra dogmat dotyczący Wniebowzięcia NMP. W konstytucji apostolskiej „Munificentissimus Deus” Pius XII, ogłaszając dogmatyczną definicję, tłumaczy, że jest to akt ku większej chwale Boga Ojca, wyraz czci Jego Syna, a został ustanowiony: „dla pomnożenia blasku jego świętej Matki”.
Kaplica Wniebowzięcia NMP na zboczach Sacro Monte di Varese
W 2022 roku, mieszkając w Villi Cagnola w Gazzada Schianno wybrałem się z pielgrzymką na Sacro Monte di Varese. Czternasta kaplica różańcowa była poświęcona jednej z Tajemnic Chwalebnych – Wniebowzięciu NMP (l’Assunzione della Beata Vergine).
We wnętrzu kaplicy można zobaczyć trzynaście rzeźb autorstwa Francesco Silvy. Apostołowie, niedowierzając, są zgromadzeni wokół pustego grobu Maryi. W górze znajduje się rzeźba Dziewicy Wniebowziętej, podtrzymywanej przez anioły, prawdopodobnie dzieło Martino Rettiego. Freski, rozpoczęte w 1698 roku przez Stefano Marię Legnaniego, znanego jako Legnanino, zostały ukończone przez Pietro Gilardiego.
Sacro Monte di Varese warto odwiedzić nie tylko w Ferragosto, a może nawet szczególnie nie w ten dzień, aby – unikając tłumów – spokojnie kontemplować kaplice różańcowe.