Jeśli udajesz się na Sacro Monte di Varese to nie zapomnij odwiedzić bardzo ciekawego muzeum Lodovico Pogliaghi (Casa Museo Lodovico Pogliaghi). Dzisiejsze muzeum przez lata było domem i pracownią artysty, a obecnie gromadzi zbiory tego włoskiego rzeźbiarza malarza i scenografa. Obiektem muzealnym, który zrobił na mnie największe wrażenie, jest naturalnej wielkości gipsowy model centralnych drzwi katedry w Mediolanie.
Lodovico Pogliaghi – artysta i przyjaciel papieża Piusa XI
Przed przyjazdem do Varese nie miałem pojęcia, kim był Lodovico Pogliaghi. Kiedy zobaczyłem zdjęcia z jego muzeum, postanowiłem więcej się o nim dowiedzieć.
Lodovico Pogliaghi urodził się 7 stycznia 1857 roku w Mediolanie, a zmarł 30 czerwca 1950 roku w Sacro Monte di Varese w wieku 93 lat.
Pogliaghi był jednym z najważniejszych lombardzkich artystów którzy żyli na przełomie XIX i XX wieku. Najsłynniejszym dziełem artysty są centralne drzwi katedry w Mediolanie, poświęcone Dziewicy Maryi. Prawe skrzydło drzwi ilustruje „Radości Dziewicy”, lewe skrzydło – „Cierpienia Dziewicy”, a część górna (kimation) głosi „Chwałę Dziewicy”. Drzwi zostały oddane do użytku 8 września 1906 roku.
Podczas prac nad restauracją kaplic i sanktuarium Sacro Monte, Pogliaghi zakochał się w okolicach Varese, przyciągnięty pięknem krajobrazu i przyjemnym klimatem. Począwszy od 1885 roku kupił szereg gruntów, a następnie podjął się budowy domu, którego wyposażeniu poświęcił się przez całe życie. Zadbał też o ogród wokół domu, któremu nadał rustykalny charakter.
Lodovico Pogliaghi był przyjacielem papieża Piusa XI, który z racji swojej funkcji pełnił różwnież funkcję prefekta Biblioteki Ambrozjańskiej w Mediolanie. Pogliaghi – aktem notarialnym z 1937 roku – podarował swój dom wraz z ogrodem Stolicy Apostolskiej. Pius XI w porozumieniu z rzeźbiarzem postanowił przekazać darowiznę Bibliotece. W ten sposób Ambrosiana znalazła się w posiadaniu unikalnej kolekcjj dzieł sztuki i kultury, gromadzonych wytrwale przez Pogliaghiego.
Casa Museo Lodovico Pogliaghi
Muzeum Casa Museo Lodovico Pogliaghi obejmuje kolekcję dzieł sztuki i wytworów ludzkiej cywilizacji od cennych egipskich znalezisk archeologicznych przez artefakty z czasów grecko rzymskich po okres renesansu i baroku.
Pierwsze otwarcie muzeum dla publiczności miało miejsce w latach 1970-1990. Potem nastąpił długi podczas którego dom był niedostępny dla zwiedzających. Ponowne otwarcie muzeum nastąpiło w maju 2014 roku, dzięki zostało wsparciu finansowemu Veneranda Biblioteca Ambrosiana, Regionu Lombardii i Fundacji Wspólnoty Varese.
Obecny układ muzeum ma na celu przybliżenie nam wyglądu, jaki Pogliaghi nadał różnym pokojom i salom, w których znajduje się obecnie 1500 dzieł sztuki i kultury, w tym obrazy, rzeźby i przedmioty sztuki użytkowej oraz około 580 obiektów archeologicznych.
Do muzeum wszedłem przez hol wejściowy, zwany Sala della Madonna. Nazwa ta pochodzi od, ustawionej w centralnej niszy, XVI-wiecznej rzeźby Madonna z Dzieciątkiem, wykonanej z polichromowanego drewna.
Po przejściu przez pustą obecnie Bibliotekę wszedłem do Pokoju Czerwonego (La Sala Rossa). Pokój ten bierze swoją nazwę od bogatego XVIII-wiecznego karmazynowego adamaszku używanego przez Pogliaghiego jako tapeta.
Z Pokoju Czerwonego przeszedłem wąskim korytarzem do Złotej Galerii. Na końcach Galerii znajdują się dwa najcenniejsze i najbardziej niezwykłe obiekty w kolekcji: dwa egipskie sarkofagi. Starszy i lepiej zachowany, pochodzący z XXV dynastii (747-656 p.n.e.), mieścił mumię Tameramun, zidentyfikowaną jako śpiewaczkę w świątyni boga Amona w Karnaku.
Przez Złotą Galerię dotarłem do Atelier, gdzie mogłem obejrzeć miejsce pracy rzeźbiarza i jego asystentów. To właśnie tutaj znajduje się ogromny gipsowy model (w skali 1:1) drzwi do katedry w Mediolanie.
Z Pokoju Czerwonego można również przejść do półkolistego pomieszczenia – Eksedry.
Eksedra (półkolista sala) to pomieszczenie muzeum, gdzie znajduje się bogata kolekcja archeologiczna. W centralnej niszy znajduje się marmurowy posąg Dionizosa lub Apolla, pochodzący z pierwszej połowy II wieku po Chr., zakupiony w Rzymie w 1893 roku. Sama sala nawiązuje do rzymskiego Panteonu (spójrz na sklepienie).
Spacer po ogrodzie
Po obejrzeniu muzeum poszedłem na krótki spacer po ogrodzie, który też zaprojektował Lodovico Pogliaghi.
Spacer ten pozwolił mi na obejrzenie z zewnątrz budynku Casa Museo Lodovico Pogliaghi oraz dzieł sztuki eksponowanych na wolnym powietrzu.
