Chociaż w wydawanych w Polsce przewodnikach trudno odnaleźć wzmiankę o Forlì, to miłośnicy architektury lat 20. i 30. ubiegłego wieku odnajdują to miasto i podziwiają jego budynki. To właśnie Forlì można nazwać stolicą włoskiej architektury racjonalizmu (Razionalismo).

Ruch MAR (Movimento dell’Architettura Razionale), a następnie MIAR (Movimento Italiano per l’Architettura Razionale), były włoską odpowiedzią na styl modernizmu proponowany m. in. przez Le Corbusiera i Gropiusa.

Chociaż włoski racjonalizm rodził się jako styl wolny od politycznych konotacji, to drugiej wystawie włoskiej architektury racjonalnej w Rzymie towarzyszyły już inne nastroje. Ekspozycję odwiedził sam duce, a racjonalizm został uznany za styl narodowy – faszystowski.

Odwiedzasz Forlì? Może zaciekawi Cię też Rawenna:

• Kto okiem zdrajcy patrzył na Rawennę?

Monumentalne budynki architektury racjonalizmu są zgrupowane w trzech miejscach: Viale della Libertà, Porta Ravaldino i Centro Storico.

Najciekawsze budynki znajdują się przy Viale della Libertà od Piazzale della Vittoria aż do dworca kolejowego. Na Piazzale della Vittoria  znalazłem mój numer 1: dwa bliźniacze apartamentowce – Palazzi gemelli – które w założeniu architekta Cezare Bazzaniego, stały się nową bramą wjazdową do miasta.

Na środku placu stoi pomnik ku czci poległych – również projektu Cesare Bazzaniego.

Z drugiej strony placu stoi monumentalne Collegio Aeronautico – Ex Collegio Aeronautico „Bruno Mussolini” –  (zdjęcie główne), przed którym stoi marmurowa statua Ikara, którą wyrzeźbił Francesco Saverio Palozzi. Collegio Aeronautico stanowiło od 1934 roku przygotowanie do studiów z fizyki, a od 1938 roku specjalizowało się w nauce przyszłych lotników. Patronem szkoły był pilot 274a Squadriglia Regia Aeronautica Italiana – Bruno Mussolini (syn Benito Mussoliniego), który zginął w wieku 23 lat w katastrofie lotniczej w pobliżu lotniska w Pizie.

Szkoda, że Collegio było zamknięte w czasie wakacji i nie udało mi się zobaczyć Sali Ikara.

Idąc Viale Della Libertà w kierunku dworca kolejowego, po prawej stronie mijamy charakterystyczny czerwony budynek Casa dei Balilla z wieżą o wysokości 30 metrów. Budynek ten, który miał służyć wychowaniu faszystowskiej młodzieży, po dziś pełni role sportowe i kulturalne, mieszcząc w swoim wnętrzu m. in. kryty basen, centrum odnowy biologicznej oraz salę kinową i teatralną.

Kilkadziesiąt metrów dalej zobaczymy eklektyczny budynek Istituto Tecnico Industriale Statale G. Marconi (dawniej Istituto Tecnico Industriale “Alessandro Mussolini”), który powstał w 1937 roku w związku z planem wzmocnienia struktury oświatowej Forlì. Zaprojektowany przez Arnaldo Fuzziego budynek był w stanie przyjąć nawet 1000 uczniów do swoich licznych sal i laboratoriów.

Od Piazzale della Vittoria można udać się na dłuższy spacer Corso della Republica, aż do centrum miasta. Tam można obejrzeć „racjonalistyczny” budynek poczty (Palazzo delle Poste), choć mnie osobiście bardziej podobały się budynki przy Piazzale della Vittoria oraz Viale Della Libertà.

Jeżeli interesujesz się architekturą modernizmu, a zwłaszcza włoskiego racjonalizmu, to skieruj swoje kroki do Forlì, gdzie w ciągu jednego dnia zobaczysz wiele wspaniałych przykładów tego stylu.