Boska komedia to najsłynniejsze dzieło Dantego, choć on sam nadał mu tytuł jedynie Komedia. Dopiero Giovanni Boccaccio dodał do tytułu przymiotnik „Boska”.

W 2021 roku obchodzimy 700 rocznicę śmierci jednego z największych europejskich poetów – Dantego. Trudno sobie wyobrazić obchody takiej rocznicy, bez sięgnięcia do największego dzieła Dantego – Boskiej komedii

Podziw zamiast recenzji

Chociaż krótki tekst na temat „Boskiej komedii” i jej autora znajduje się w części Recenzje książek mojego bloga, to jest on wyrazem hołdu dla włoskiego poety, a nie próbą recenzowania arcydzieła.

W czasach, kiedy otacza nas prostacki i wulgarny język, warto sięgnąć po dzieła, które oddają piękno języka polskiego i pokazują, że nie trzeba używać k*** i w***ć, aby osiągnąć siłę wyrazu.

W dodatku czytając Dantego (Mickiewicza, Sienkiewicza, Herberta) można oderwać się od mało ważnych, a czasem banalnych problemów dzisiejszej rzeczywistości, a zanurzyć się w odwiecznych problemach filozoficznych dotyczących odróżniania dobra od zła i prawdy od kłamstwa. Czytając Dantego nie znajdziemy w tekście „targetów”, „leadów” i „prospektów”. Zobaczymy raczej takie obrazy:

Ciemności piekieł albo noc wyzuta

Pod biednym niebem z wszelkich gwiazd widoku,

Gdy się ciemnymi chmurami okuta,

Równą zasłoną nie otuli wzroku

„Boska komedia” Pieśń szesnasta. tłum. E Porębowicz

Poemat Dantego przedstawia wizję wędrówki poety przez zaświaty – Piekło, Czyściec i Raj. Dante rozwinął ten motyw wędrówki w obszerny poemat, czyniąc samego siebie głównym bohaterem oraz narratorem, który z perspektywy czasu opowiada historię swojej podróży. „Boska komedia” jest tryptykiem składającym się z trzech ksiąg, a każda z ksiąg zawiera 33 pieśni.

Z miłości do Beatrycze i ku przestrodze

Dante napisał Boską komedię, aby oddać hołd swojej zmarłej ukochanej, Beatrycze. (Beatrycze oprowadza poetę po Raju). Kolejną motywacją było pragnienie wskazania ludzkości drogi do odrzucenia występnego życia. Pędząc żywot wygnańca (wygnano go z Florencji) Dante żywił przekonanie, że ludzkość zbłądziła. Chciał odstraszyć ludzi od grzechów wizjami okropnych kar, jakie czekają ich po śmierci w Piekle oraz zachęcić do cnotliwego życia przez ukazanie wizji Raju jako miejsca wiecznego szczęścia.

Najbardziej znaną częścią poematu jest Piekło. Opisywane piekło ma kształt gigantycznego stożka, składającego się z dziewięciu kręgów. Na każdym kolejnym kręgu piekielnym osadzeni są coraz więksi grzesznicy. Krąg IX przeznaczony jest dla zdrajców – zdrajców swoich bliskich, zdrajców Ojczyzny, zdrajców, którzy zawiedli zaufnie swoich gości oraz zdrajców swoich dobroczyńców.

Edward Porębowicz – tłumacz i monografista Dantego

Poszukując w sklepach i antykwariatach „Boskiej komedii” zastanawiałem się, jakie tłumaczenie i wydanie wybrać. Zdecydowałem się na klasyczne tłumaczenie Edwarda Porębowicza i wydanie z 1965 roku (PIW) , ilustrowane przez najlepszych polskich artystów.

Edward Franciszek Porębowicz (1862-1937) to polski romanista, poeta i tłumacz. W 1899 roku został profesorem nadzwyczajnym i objął katedrę filologii romańskiej we Lwowie. W roku akademickim 1925/26 został wybrany na rektora Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie. Był też znakomitym poetą i tłumaczem największych arcydzieł literatury zachodniej, znanym zwłaszcza z tłumacznia „Boskiej komedii” i „Życia nowego” Dantego. Jest też autorem monografii o Dantem i o św. Franciszku. Zmarł 24 sierpnia 1937, a 27 sierpnia 1937 został pochowany w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

O samym Dantem możesz znaleźć więcej informacji w artykule Dante – 700 rocznica śmierci.