W dolinie rzeki Isonzo stoczono w latach I wojny światowej (1915-1917) dwanaście bitew, w których zginęło łącznie ponad 700.000 żołnierzy włoskich, armii austro-węgierskiej i niemieckich. Czasem można przeczytać o 11 bitwach nad Isonzo, bo tyle razy armia włoska była stroną atakującą. W obliczu tak dramatycznych strat, po zakończeniu wojny powstało wiele budowli upamiętniających poległych w Wielkiej Wojnie. Do największych z nich należy cmentarz wojenny w Redipuglii.
Sacrario militare di Redipuglia
Cmentarz wojenny Redipuglia (Sacrario militare di Redipuglia) jest położony w regionie Friuli-Wenecja Julijska, w prowincji Gorizia. Zawiera szczątki ponad 100.000 włoskich żołnierzy, poległych w czasie I wojny światowej w czasie ciężkich bitew nad Isonzo. Zbudowany z ogromnym rozmachem cmentarz jest największym memoriałem wojskowym we Włoszech i jednym z największych na świecie.
Grupę roboczą projektującą cmentarz kierowali rzeźbiarz Giannino Castiglioni i architekt Giovanni Greppi. Prace budowlane rozpoczęły się w 1935 roku. W dniu 18 września 1938 roku dokonano uroczystego otwarcia cmentarza w obecności Benito Mussoliniego i ponad 50 000 weteranów Wielkiej Wojny.
Schody 40.000 poległych
Symbolicznie ogrodzenie, u stóp monumentalnych schodów, stanowi łańcuch kotwiczny, który należał do łodzi torpedowej Grado , która kiedyś należała do austro-węgierskiej marynarki wojennej i została przekazana Włochom po zakończeniu wojny.
Zaraz za łańcuchem wchodzimy na duży plac, wyłożony kamieniem krasowym, który jest przecięty w środkowej części Via Eroica. Biegnie ona między dwoma rzędami płyt z brązu, dziewiętnaście po każdej stronie, z nazwami upamiętniającymi miejsca najcięższych i najkrwawszych walk.
Na końcu Via Eroica schody wznoszą się uroczyście i strzegą, w kolejności alfabetycznej od dołu do góry, szczątków około 40 000 znanych poległych żołnierzy, których imiona i nazwiska są wygrawerowane brązowych tablicach.
Presente – upamiętnienie i przestroga
Na pierwszym planie widać grobowiec Emanuele Filiberto di Savoia, księcia Aosty, dowódcy 3. Armii. Został on wykonany z porfirowego monolitu o wadze 75 ton. Po bokach pochowani są generałowie: Antonio Edoardo Chinotto , Giuseppe Paolini , Giovanni Prelli , Fulvio Riccieri i Tommaso Monti .
Książę Aosty, który zmarł w 1931 r., poprosił o zaszczyt pozostania wśród tysięcy żołnierzy, którzy stracili życie na polu bitwy. Szczątki zidentyfikowanych 39 857 poległych znajdują się w dwudziestu dwóch zmierzających ku górze stopniach ogromnych schodów. Wszystkie noszą napis „Presente” (Obecny), który odnosi się do wojskowego ceremoniału wymieniania imion poległych, kiedy żyjący towarzysze oraz uczestniczący w uroczystości odpowiadali okrzykiem „Obecny”.
Na ostatnim ze schodów, w dwóch dużych wspólnych grobowcach po bokach kaplicy wotywnej, znajdują się szczątki 60.330 poległych nieznanych żołnierzy.
Redipuglia – park pamięci
Monumentalne kamienne schody, które tworzą cmentarz wojenny, znajdują się naprzeciw wzgórza Sant’Elia. Na wzgórzu tym mieścił się pierwotny cmentarz, z którego przeniesiono szczątki poległych do Sacrario militare di Redipuglia.
Teren dawnego cmentarza został przekształcony w park pamięci – Parco della Rimembranza.
