Rawenna jest jedną z historycznych stolic Europy. W trakcie swojej historii od 476 do 493 r. była stolicą państwa założonego przez wodza rzymskiego Odoakra. Po zakończeniu trzyletniego oblężenia (od 490 r.) przez Ostrogotów, zwycięski Teodoryk uczynił ją stolicą swego królestwa, obejmującego całą Italię. W 540 r. miasto zdobył bizantyjski wódz Belizariusz, a posiadłości Cesarstwa Bizantyjskiego w Italii zostały zorganizowane, wraz z Sycylią, w Egzarchat Rawenny (565 r.), którego stolicą była Rawenna przez następne 200 lat. To właśnie w V i VI w. po Chr. powstały przepiękne mozaiki, które są dzisiaj magnesem przyciągającym turystów do Rawenny.
Zwiedzanie według listy
Osiem zabytków Rawenny zostało wpisanych w 1996 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO:
- Mausoleo di Galla Placidia
- Battistero Neoniano
- Battistero degli Ariani
- Basilica di Sant’Apollinare Nuovo
- Cappella Arcivescovile o di Sant’Andrea
- Mausoleo di Teodorico
- Basilica di San Vitale
- Basilica di Sant’Apollinare in Classe
Można je zwiedzać wykupując biglietto unico, który uprawnia do wstępu do wymienionych wyżej zabytków (za wyjątkiem bazyliki w Classe).
Bazylika San Vitale (św. Witalisa) została wzniesiona na planie ośmioboku z niszami. Jej budowę rozpoczęto w roku 527 i ukończono w roku 548. Całkowity koszt budowy wyniósł ponad 26 000 sztuk złota.
Budowla słynie z mozaik, najlepiej zachowanych poza Konstantynopolem. Do najbardziej znanych należą przedstawienia cesarza Justyniana stojącego w otoczeniu biskupa Maksymiana i gwardii oraz jego żony – cesarzowej Teodory wraz ze swoim orszakiem (Zobacz: zdjęcie tytułowe).
Bazylika Sant’Apollinare Nuovo (św. Apolinarego) została wybudowana na początku VI wieku przez króla Ostrogotów Teodoryka jako kaplica pałacowa i służyła wyznawcom arianizmu. Po zdobyciu Rawenny przez Belizariusza, kościół w 561 roku został ponownie konsekrowany i nadano mu wezwanie św. Marcina z Tours. Wezwanie św. Apolinarego bazylika otrzymała dopiero w IX wieku, gdy sprowadzono do niej z Sant’Apollinare in Classe relikwie tego świętego. Od niego pochodzi nazwa budowli: nowa bazylika św. Apolinarego.
Ściany boczne bazyliki dekorowane są mozaikami składającymi się z trzech pasów przedstawień. W górnym ukazano sceny z Nowego Testamentu: cuda Jezusa i jego mękę. Poniżej, między oknami, apostołów i proroków. Pas dolny pierwotnie ukazywał dwa orszaki dworskie – orszak króla Teodoryka, opuszczającego swój pałac i zmierzający ku Chrystusowi oraz orszak królowej, która wychodzi z portu Classe i zmierza ku Maryi z Dzieciątkiem. Ten drugi dodatkowo poprzedzają Trzej Królowie.
Te dwa najniższe ciągi scen zostały przerobione w VI wieku tak, iż obecnie ukazują dwie procesje – męczenników i męczennic.
Baptysterium Ortodoksów, nazwane później baptysterium Neona, to najstarszy zabytek Rawenny. Powstało prawdopodobnie jako nadbudowa łaźni rzymskiej. Prace rozpoczęto pod koniec IV wieku, końcowy kształt uzyskało w 458 w czasach biskupa Neona. Mozaiki na kopule budowli przedstawiają chrzest Jezusa w Jordanie dokonany przez Jana Chrzciciela. Dookoła przedstawiono 12 Apostołów.
Bazylika Sant’Apollinare in Classe
Poemat dla zdrajcy
Rawenna i jej piękno były często opiewane w literaturze. Mozaiki ukryte we wnętrzach kościołów i innych budowli, tak opisał A. Frossard, podkreślając, że Rawenna to miasto z zewnątrz niepozorne:
[Dla bystrego obserwatora jednak] czerwona i pomarszczona dłoń miasta otwiera się garścią szafirów.
na mozaik kamyczki promienne,
potem piórem, ręką dezertera
chciałbyś myślom swym kształt nadać trwały —
ale oto litery powstały
i splunęły ci w pysk. Wierszyk umiera.
(…)
Nie tak, bratku, zrobił Kochanowski:
on też jeździł, ale tutaj trwał —
i wyciągnął swoje gałęzie
aż po flagę czerwoną dni naszych —
i pozłocił swe liściaste zgłoski
wielkim światłem Południa i Wschodu;
nie zamienił Polski na walizkę —
i dlatego świeci tak jak laur,
tak jak Morze Śródziemne, wstążka
modra w złotych włosach kontynentu.
A ty jesteś zdrajca,
Informacje praktyczne
Cena biletu łączonego (biglietto unico): € 9,50, ulgowy € 8,50.
Bilet łączony uprawnia do wstępu do: Museo Arcivescovile (Cappella di Sant’Andrea e Cattedra d’avorio), Battistero Neoniano, Basilica di Sant’Apollinare Nuovo, Basilica di San Vitale.
Dopłata za wstęp do Mausoleo di Galla Placidia: € 2,00.
Godziny otwarcia: (od 01.04 do 30.09) 09.00-19.00.
Sprzedaż biletów:
Basilica di San Vitale, via Argentario 22,
Basilica di Sant’Apollinare Nuovo, via di Roma 53,
Museo Arcivescovile, piazza Arcivescovado 1,
Battistero Neoniano, piazza Battistero.
Kontakt i informacje:
Opera di Religione della Diocesi di Ravenna