Gotycki dom z XV wieku, w którym mieszkał Tintoretto z rodziną (Casa del Tintoretto) znajduje się w dzielnicy Cannaregio, 3399 przy Fondamenta dei Mori. Na fasadzie budynku znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona malarzowi oraz rzeźba Herkulesa. Co symbolizuje Herkules w tym miejscu?

Jacopo Robusti, zwany Tintoretto

Jacopo Tintoretto (właściwie Jacopo Robusti vel Jacopo Comin (29.09.1518-31.05.1594) – malarz i rysownik okresu manieryzmu to jeden z głównych przedstawicieli szkoły weneckiej XVI wieku. Swój przydomek il Tintoretto (Farbiarczyk) zawdzięcza temu, że był synem farbiarza tkanin.

Tintoretto całe swoje życie związał z Wenecją. Tworzył cykle monumentalnych obrazów dekoracyjnych o tematyce głównie religijnej na zlecenie weneckich bractw religijnych i instytucji kościelnych, m.in.: dla Scuola di San Marco, Scuola Grande di San Rocco (56 płócien w latach) i Pałacu Dożów.

Jego dzieci – Marietta i Domenico – również były malarzami.

Casa del Tintoretto

Dom, w którym mieszkał Tintoretto wraz z rodziną znajduje się niedaleko Campo dei Mori, gdzie stoi „człowiek z żelaznym nosem„.

Malarz otrzymał dom od swojego teścia i mieszkał w tym domu, aż do swojej śmierci.

W 1842 roku ówczesny właściciel budynku umieścił na jego fasadzie tablicę upamiętniającą malarza.

Herkules, który chroni przed czarownicami?

Na wysokości pierwszego piętra znajduje się rzeźba Herkulesa, prawdopodobnie pochodząca z czasów rzymskich. Co robi na fasadzie domu malarza?

Pierwsze wyjaśnienie łączy się z nazwiskiem malarza, jakie otrzymał po ojcu. Ojciec malarza – Giovan Battista Comin – uczestniczył w 1509 roku w obronie Padwy przed wojskami cesarskimi. Musiał dobrze się tam spisać, bo otrzymał przydomek Robusti, który przeszedł na najstarszego syna – Jacopo. A Robusti znaczy po włosku „solidny”. „mocny”, więc Herkules nawiązuje do tego przydomka.

Drugie wyjaśnienie wiąże się córką malarza Mariettą.

Według powtarzanej przez wenecjan opowieści, córka malarza – jako dziecko – spotkała po drodze do kościoła starą kobietę. Kobieta ta namówiła dziewczynkę, aby przyniosła do domu poświęconą hostię, jaką otrzymała w czasie rozdawania Komunii świętej.

Marietta przyniosła hostię do domu, ale wystraszyła się i zakopała ją w pudełku w ogrodzie. Zwierzęta, które piły wodę niedaleko, zaczęły się dziwnie zachowywać. Wystraszona dziewczynka opowiedziała o wszystkim ojcu. Ten wziął hostię i zaniósł ją z powrotem do kościoła (położył hostię na ołtarzu).

Po dziesięciu dniach stara kobieta – czarownica miała przyjść do domu dziewczynki i odebrać hostię. Kiedy próbowano ją schwytać, po wejściu do domu, zamieniła się w kota i uciekła przez wydrapaną dziurę w ścianie.

Wtedy Tintoretto zasłonił otwór w ścianie rzeźbą Herkulesa, aby ten chronił dom przed złymi siłami.

Ponieważ malarz był człowiekiem głęboko wierzącym, to zapewne umieściłby na ścianie wizerunek Madonny lub któregoś ze świętych. Stąd można uznać opowieść o czarownicy za legendę, a Herkulesa obejrzeć przy okazji wizyty w Wenecji.